ਮੀਂਹ ਦਾ ਪਾਣੀ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਅਨੋਖੀ ਮੁਹਿੰਮ

ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਚਮਕਕੋਟ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਮਈ ਵਿੱਚ ਦਵਾਰਕਾ ਪ੍ਰਸਾਦ ਸੇਮਵਾਲ ਨੇ ਘਰ-ਘਰ ਜਾ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮੀਂਹ ਦਾ ਪਾਣੀ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਟੋਏ ਪੁੱਟਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ। ਸੱਤ ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਰੰਗ ਲਿਆਉਂਦੀ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਸੇਮਵਾਲ ਦੇ ਲਗਾਤਾਰ ਯਤਨਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤਿੰਨ ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 3,500 ਜਲਘਰ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ‘ਜਲ ਫਾਰ ਟੂਮਾਰੋ’ ਮੁਹਿੰਮ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ ਸੀ।

ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਐਨਵਾਇਰਮੈਂਟ ਹਰਬਲ ਐਗਰੋ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੇ ਮੁਖੀ ਸੇਮਵਾਲ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਉਹ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਸੁਣ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿਉਂਕਿ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਬਚਾਉਣ, ਜ਼ਮੀਨਦੋਜ਼ ਪਾਣੀ ਦੇ ਟੇਬਲ ਨੂੰ ਰੀਚਾਰਜ ਕਰਨ ਅਤੇ ਛੱਪੜ ਪੁੱਟ ਕੇ ਪੰਛੀਆਂ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਪਿਆਸ ਬੁਝਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਪਰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਸੀ। ਸਾਧਨ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ, “ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਕਾਫ਼ੀ ਉਦਾਸੀਨ ਸੀ। ਇਸ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਸੋਚਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਕਿ ਮੈਂ ਕੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹਾਂ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਹੋਣ। ”

ਸੇਮਵਾਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਲਦੀ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿਚ ਇਕ ਵਿਚਾਰ ਆਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਿਸੇ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਜਾਂ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਦੀ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ ਜਾਂ ਜਨਮਦਿਨ ਵਰਗੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੌਕੇ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਭੰਡਾਰ ਖੋਦਣ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਸੇਮਵਾਲ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਦੋ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੇ ਦੋ ਟੋਏ ਪੁੱਟੇ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕੀਤਾ। ਕਈਆਂ ਨੇ ਇਹ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਜਨਮ ਦਿਨ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤਾ, ਦੂਜਿਆਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੁਰਖਿਆਂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ।