ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਲੋਕ ਹੋਣਗੇ ਜੋ ਪਹਾੜਾਂ ਦੀ ਖੂਬਸੂਰਤੀ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਕਰਨਗੇ। ਲੋਕ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਸਤੀ ਕਰਨ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ ਦੋ ਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਇੱਕ ਤਾਂ ਬੀਚ ਜਾਂ ਫਿਰ ਪਹਾੜ ਦੀਆਂ ਖੂਬਸੂਰਤ ਵਾਦੀਆਂ। ਤੁਸੀਂ ਦੇਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਲੇਹ-ਲਦਾਖ ਜਾਂ ਹਿਮਾਚਲ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਸਾਈਕਲਾਂ ਜਾਂ ਵਾਹਨਾਂ ‘ਤੇ ਰੰਗ-ਬਿਰੰਗੇ ਝੰਡੇ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਜਿਸ ‘ਤੇ ਕੁਝ ਮੰਤਰ ਲਿਖੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਹ ਬਹੁਰੰਗੀ ਝੰਡੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੇਹ-ਲਦਾਖ, ਤਿੱਬਤ, ਭੂਟਾਨ, ਨੇਪਾਲ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਦੇਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਲੋਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਜਾਵਟ ਦਾ ਸਮਾਨ ਸਮਝ ਕੇ ਆਪਣੇ ਵਾਹਨਾਂ ਵਿਚ ਲਗਾਉਂਦੇ ਨੇ। ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਸਲੀਅਤ ਕੁਝ ਹੋਰ ਹੈ। ਆਓ ਅੱਜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਸਲ ਅਰਥ ਸਮਝੀਏ।
Prayer ਝੰਡੇ
Travel passion.com ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਤਿੱਬਤ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ Prayer flag ਜਾਂ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਝੰਡੇ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਤਰੰਗੀ ਪੀਂਘ ਵਾਲੇ ਇਹ ਝੰਡੇ ਚਿੱਟੀ ਬਰਫ਼ ਨਾਲ ਢੱਕੀਆਂ ਚੋਟੀਆਂ ‘ਤੇ ਸੱਚਮੁੱਚ ਸੁੰਦਰ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਝੰਡਿਆਂ ਦਾ ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਵਿੱਚ, ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇਸਲਈ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਝੰਡੇ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਝੰਡਿਆਂ ‘ਤੇ ਲਿਖੇ ਮੰਤਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰੰਗ ਤੱਕ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਡੂੰਘਾ ਅਰਥ ਹੈ।
ਝੰਡਿਆਂ ‘ਤੇ ਲਿਖੀ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਸ਼ਾਂਤੀ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰੇਗੀ
ਬੋਧੀ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਝੰਡੇ ਹਵਾ ਰਾਹੀਂ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ, ਦਿਆਲਤਾ, ਤਾਕਤ ਅਤੇ ਬੁੱਧੀ ਫੈਲਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਝੰਡੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਮਹਾਤਮਾ ਗੌਤਮ ਬੁੱਧ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਝੰਡਿਆਂ ‘ਤੇ ਲਿਖੀਆਂ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾਵਾਂ ਹਵਾ ਰਾਹੀਂ ਫੈਲਣਗੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰੇਗੀ।
ਝੰਡੇ ਦੇ ਹਰ ਰੰਗ ਦਾ ਆਪਣਾ ਮਤਲਬ ਹੁੰਦਾ ਹੈ
ਇਹ ਝੰਡੇ ਲਾਲ, ਨੀਲੇ, ਪੀਲੇ, ਚਿੱਟੇ ਅਤੇ ਹਰੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਵਿੱਚੋਂ ਲਾਲ ਰੰਗ ਅੱਗ, ਨੀਲਾ ਅਤੇ ਚਿੱਟਾ ਰੰਗ ਹਵਾ, ਪੀਲਾ ਰੰਗ ਧਰਤੀ ਅਤੇ ਹਰਾ ਰੰਗ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਇਹ ਝੰਡੇ ਉੱਤਰੀ, ਦੱਖਣ, ਪੂਰਬ, ਪੱਛਮ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਝੰਡੇ ‘ਤੇ ਲਿਖੇ ਮੰਤਰ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਰਥ
ਇਨ੍ਹਾਂ ਝੰਡਿਆਂ ਉੱਤੇ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੰਤਰ ਵੀ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਤਰ ਹੈ ‘ਓਮ ਮਨੀ ਪਦਮੇ ਹਮ’। ਇਸ ਵਿੱਚ ਪਵਿੱਤਰ ਉਚਾਰਣ ਓਮ, ਮਨੀ ਭਾਵ ਗਹਿਣਾ, ਪਦਮੇ ਭਾਵ ਕਮਲ ਅਤੇ ਹਮ ਭਾਵ ਗਿਆਨ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਮੰਤਰ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰਨ ਨਾਲ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਖ਼ਤਰਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਹਵਾ ਚੱਲਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੰਤਰਾਂ ਦੀ ਸਕਾਰਾਤਮਕਤਾ ਵੀ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਵਹਿ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਇਹ ਝੰਡੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਉਚਾਈ ‘ਤੇ ਬੰਨ੍ਹੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।