ਕੋਵਿਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ‘ਚ ਆਈਆਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਕਰਕੇ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਵਾਧਾ-ਡਾਕਟਰ

World Heart Day: ਵਿਸ਼ਵ ਦਿਲ ਦਿਵਸ ‘ਤੇ ਜਿੱਥੇ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਬਾਰੇ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਉੱਥੇ ਹੀ ਡਾਕਟਰ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ‘ਚ ਹੋ ਰਹੇ ਵਾਧੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ‘ਤੇ ਧਿਆਨ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ।

ਡਾਕਟਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮਾੜੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ, ਕੋਵਿਡ-ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ, ਤਣਾਅ ਇਹ ਸਭ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾ ਰਹੇ ਹਨ।

ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਅਤੇ ਰੋਕਥਾਮ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ

ਡਾ ਰੰਜਨ ਸ਼ਰਮਾ, ਸੀਨੀਅਰ ਕਾਰਡੀਓਲੋਜਿਸਟ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਅਤੇ ਰੋਕਥਾਮ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਰਗੇ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਿਨੋਂ ਦਿਨ ਵੱਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਜਿਵੇਂ ਸਮਾਂ ਬੀਤਦਾ ਹੈ, ਮੋਟਾਪਾ, ਹਾਈਪਰਟੈਨਸ਼ਨ ਅਤੇ ਸ਼ੂਗਰ ਦਾ ਪ੍ਰਚਲਨ ਵਧਦਾ ਹੈ, ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਅਚਾਨਕ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਡਾਇਬੀਟੀਜ਼, ਗਲਤ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਤਣਾਅ

ਸਾਡੇ ਭੂਗੋਲਿਕ ਅਤੇ ਜੈਨੇਟਿਕ ਕਾਰਕਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਵਧੇ ਹੋਏ ਸ਼ਹਿਰੀਕਰਨ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਡਾਇਬੀਟੀਜ਼ ਕਾਫ਼ੀ ਅਕਸਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਡਾਇਬੀਟੀਜ਼ ਹਾਈਪਰਟੈਨਸ਼ਨ ਅਤੇ ਮੋਟਾਪੇ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਕੈਲੋਰੀ ਦੀ ਖਪਤ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ, ਗਲਤ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਨੇ 25 ਤੋਂ 50 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਵਧਣ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਵਧਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ “ਵਿਕਸਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ, ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵਧਣ ਅਤੇ ਨਿਯਮਤ ਕਸਰਤ ਦੇ ਕਾਰਨ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਪ੍ਰਚਲਨ ਘਟਿਆ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਾਲੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਦੇਖ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਅਰੀਥਮੀਆ, ਜਿਸਦਾ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਸਥਿਰਤਾ ‘ਤੇ ਗੰਭੀਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਹੋਂਦ ਲਈ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਿਹਤਮੰਦ ਬਚਪਨ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀ ਨੂੰ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਕਸਰਤ ਕਰਨ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ

ਡਾਕਟਰ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ- ‘ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਥਾਵਾਂ, ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਕੂਲਾਂ ਜਾਂ ਕਾਲਜਾਂ ਨੂੰ, ਆਪਣੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਸਿੱਖਿਅਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਕਿਵੇਂ ਜੀਣੀ ਹੈ। ਤਣਾਅ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੇ ਨਾਲ, ਉੱਚ-ਕੈਲੋਰੀ ਵਾਲੇ ਭੋਜਨਾਂ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਕਸਰਤ ਕਰਨ ਦੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਹੋਵੇਗਾ’। ਦਿਲ ਦੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਾ ਕਰੋ ਅਤੇ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲਓ।

ਡਾਕਟਰ ਸੁਵਰੋ ਬੈਨਰਜੀ, ਸੀਨੀਅਰ ਕਾਰਡੀਓਲੋਜਿਸਟ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਗੈਰ-ਸੰਚਾਰੀ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਵੱਲ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਧਿਆਨ ਦੇ ਕੇ ਸੰਚਾਰੀ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਵਧੇਰੇ ਚਿੰਤਤ ਸੀ। “ਹੁਣ, ਗੈਰ-ਸੰਚਾਰੀ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸ਼ੂਗਰ, ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ, ਅਤੇ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਛੂਤ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਸੰਚਾਰੀ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੋਵੇਂ ਘਟ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੱਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।

ਦਿਲ ਦੇ ਸਰਜਨ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਕੋਵਿਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਹੁਣ ਧਮਨੀਆਂ ਦੇ ਮੋਟੇ ਹੋਣ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਵਾਇਰਸ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਧਮਨੀਆਂ ਦੇ ਸਖ਼ਤ ਹੋਣ ਅਤੇ ਖੂਨ ਦੇ ਜੰਮਣ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦਾ ਖਦਸ਼ਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਕੁਝ ਅੰਕੜੇ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਅਤੇ ਬਾਲਗਾਂ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚ 30 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਪਰ ਕੋਵਿਡ ਇਕੋ ਇਕ ਕਾਰਕ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਇਕ ਹੋਰ ਵੱਡਾ ਕਾਰਕ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕਸਰਤ ਨਾ ਕਰਨਾ, ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਫਾਸਟ ਫੂਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦਾ ਵੱਧਣਾ। ਤਣਾਅ ਜੋ ਕਿ ਸਿਹਤ ਉੱਤੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਬੁਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। “ਨੀਂਦ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਪਰ ਅਸੀਂ ਘੱਟ ਸੌਂ ਰਹੇ ਹਾਂ”